Uren zitten we al onder de kleurrijke doeken in een adembenemende hitte. Ik ben in Wau Collo, een dorpje in het Shilluk koninkrijk in Zuid-Soedan. Ik ben er vanochtend naar toe gevaren. Een boottocht over de Witte Nijl bracht ons van Malakal naar een door IKV Pax Christi gesteunde verzoeningsbijeenkomst tussen veiligheidstroepen en burgers.
De spanningen tussen de Shilluk en de militairen en politie van de nieuwe staat Zuid-Soedan zijn hoog opgelopen. In de zomer van 2010 brandde het leger verschillende dorpen plat in een poging vermeende Shilluk-rebellie neer te slaan en burgers te ontwapenen. Er viel een onbekend aantal slachtoffers. Meer dan 10.000 mensen vluchtten midden in het regenseizoen de bossen in. Vaak zonder kleren, zonder eten of onderdak. Kinderen stierven van honger en dorst. En nog geen zes maanden geleden laaide hier het geweld opnieuw op.
Nu zijn alle partijen onder het doek verzameld. Veel burgers. Maar ook de traditionele paramount chief uit de regio. Gekleed in traditionele kleding met rode fez en modieuze zonnebril. De aristocratie straalt van hem af. En ook leger en politie zijn present. Een stug kijkende regionale militaire commandant van Wau en de lokale politiecommandant zitten op de voorste rij. De geplande militaire parade is afgelast, de soldaten zijn in de regio verspreid en zien toe op onze veiligheid.
De verzoeningsbijeenkomst begint met een mis. En dan volgen er vele speeches. Ook de leger- en politiecommandant spreken. Het centrale thema is verzoening. Het opbouwen van wederzijds vertrouwen tussen bevolking en gezagdragers. Zuid Soedan wil één staat zijn voor alle bevolkingsgroepen, voor burgers èn voor militairen.
De Wereldbank publiceerde dit jaar een rapport over fragiele staten. De samenvatting van deze vuistdikke studie is simpel. Drie kritische succesfactoren bepalen de toekomst in landen als Zuid-Soedan: Veiligheid voor burgers, recht en vertrouwen tussen overheid en burgers en banen.
Hier in Wau Collo maken de mensen zichtbaar dat het kan. Herstel van vertrouwen tussen de Shilluk, leger en politie is een eerste stap naar meer veiligheid. En nu maar hopen dat er ooit ook eens banen komen.
Een resolutie legt de gemaakte afspraken vast. Er zullen nieuwe bijeenkomsten volgen. En dan is het tijd voor zang en dans. “Mada re ki mada meer”, laat we elkaar groeten met de vredesgroet, zingen de Shilluk jongeren. De smorende hitte vormt geen beletsel voor een wervelende dans.
Een soldaat en politieman sluiten zich in uniform met opgestroopte broekspijpen en op blote voeten spontaan aan. De betekenis daarvan ontgaat niemand. En dan gebeurt het onvermijdelijke. Een Shilluk danseres wenkt me. Ik ontkom er niet aan. Zo dans ik even mee in Wau Collo.
Jan Gruiters 